Giros, Boleos, Ganchos

Asiri iddiali bir baslik attiktan sonra aslinda bu yazinin bir onceki gancho yazisinin devami oldugunu, sadece giros & boleos hakkinda bir kac hatirlatma icerdigini disclaimer olarak belirtmek isterim.

1) Statik Giros'da (erkek merkezde, entradas yok) yapilabilecek ve benim de bolca yaptigim bir hatadan bahsedeyim once. Tamamem alt ve ust bedeni ayiramamadan kaynaklaniyor. Hic crossdan sonra partnerinizi sag yaninizda forward ocho yapmasi icin lead ettiniz ve aslinda ilk durumunuzdan 90 derece saga donuk olmaniz gerekirken 45 derecelerde kuzey dogu istikametinde oldugunuzu ve partnerinizin ocholari bu istikamette yaptigini farkettiniz mi? Bu durumda partnerinizi kisa adim aldigi icin suclayabilirsiniz ama muhtelemelen kisa adim lead ettiginiz icin kendisini suclamaniz daha dogru olur.
Yapmaniz gereken cross sirasinda ust bedeninizi sabit tutarak once alt bedeninizi saga 90 derece dondurmeniz (lead yok burda), daha sonra ust bedeninizi dondurmenizdir (lead burada). Boylece kisa lead verme riskiniz de ortadan kalkiyor cunku ust bedeninizi ister istemez gerginlikten dolayi 90 derece donduruyorsunuz (lastik misali). Bu tabi tum giros'da gecerli, sadece crossdan baslarken degil. Once alt beden, sonra ust beden.

2) Gelelim benzer bir konuya; back ocholari sadece sag ayak kullanarak ve ayak degistirerek yapabiliyoruz biliyorsunuz. Boyle yapinca normal back ocho'da da yaptigim bi yanlis daha belirginlesiyor. Iceri dogru (dans pistinin icine dogru) sag aganizla adim aldiniz ve partnerinizi back ocho icin dondurmeniz lazim. Yanlislikla kendinizi saga dondurebilirsiniz tum bedeninizle. Tabi ki boyle yapmamamiz gerekiyor, alt beden sabit duracak ve biz sadece torsomuzu cevirerek lead edecegiz. Yani klasik back ocho'da saga sola sallanirken gercekten saga soga sallanmaliyiz, hilal cizmek yok :)

3) Ikinci konumuz ise tangonun ustalasmasi en zorlu hareketlerinden boleo. Boleo kadinin forward ya da backward adiminin aniden kesilmesi sonucu olusur. Once ogrenmesi kolay olsun diye crossdan ogretelim. Partnerimiz crossdan cikarken sag ayagimiz serbest olmali. Kadin forward alirken biz sag ayagimizla sacada yapiyoruz, sonra side step alirken de bu kez sol ayagimizla sacada yapacagiz. Ancak iste olayin puf noktasi entrada'yi ileri dogru yapmak. Yani merkez degisikligi yapiyoruz bu buyuk sacadamizla. Daha once merkez bizdik, bu adimdan sonra merkez kadin oluyor ve sacadayi etrafindan dolanirmis gibi yapiyoruz. Simdi kadin bir sonraki adimini arkaya alacak, ayagini uzatir uzatmaz, daha agirlik degistirmesine firsat vermeden biz yonumuzu degistiriyoruz ve obur tarafindan dolaniyoruz. Partnerimizi bizi takip ettiginden o da yon degistiriyor aniden. Bunu yaparken serbest kalan ayagi bir nevi kamci hareketiyle gidip geliyor (hareketin sekli, siddeti, sizin leadinizin siddetine ve kadinin keyfine bakar). Buyrunuz en basidinden boleo.

4) Aslinda tum boleolar boyle, ozel bisi yapmaniza cok gerek yok. Bazi yerlerde hizli ayak degistirmeniz gerekebilir. Diyelim ki hareketli sekilde forward ocho lead ediyorunuz, yani saga sola gidiyorsunuz. Saga adiminizi aldiniz ve sola gitceginize kadinin etrafindan saga dogru dolancaksiniz aniden (forward boleo elde etmek icin), ama agirligini sag ayaginizda, en iyisi mi siz hizlica bir ayak degistirin bu noktaya gelmeden once. Ama ayak degistirirken ust bedeni sabit tutmak, partneri rahatsiz etmemek lazim dogal olarak.

5) Boleo ile son olarak cok ama cok onemli bir ayrinti: Kadinin etrafindan dolanirken bir yay cizmelisiniz. Direk hipotenusten giderseniz kadinin ustune gitmis olacaginizdan dengesini keybettirirsiniz. Aman dikkat !

6) Gancho gancho gancho, kaldigimiz yerden. Aslinda ufak ufak anlatacagima bir tam, fazlasiyla zorlu gancho serisi anlatmaya karar verdim. Bir cok onemli detayi kapsiyor. Baslangic senaryomuz gene cross hali. Ayni 3. maddede oldugu gibi, once bir sag ayagimizla sacada sonra da sol ayagimizla sacadamsi bisi (ama degil- bkz: bir sonraki paragraf). Balik bastan kokmasin biz olayin baslangicinin onemine dikkati cekelim. Yukarda 1. maddede dedigim gibi once alt vucut donuyor partneri rahatsiz etmeden sonra ust vucut.
Simdi kadin side step alirken biz yana actigi sol ayaginin yanina sol ayagimizla giriyoruz. Dikkat edin bu sacadadan farkli cunku onda arkada kalan agirliksiz ayaginin yerini degistiriyorduk, burada ise displacement gibi bi amacimiz yok ve sabit ayagin yanina adim aliyoruz. Bunu yaparken kendimiz de yer degistiriyoruz ve artik merkez biz degiliz partnerimiz (3. maddedeki gibi). Burada ayaginiz uzatip ust bedeninizi arkada birakmayin sakin, ust bedeninizle beraber normal adim alirmis gibi gitmeniz lazim bu entradaya.
Simdi daha fazla ileri gitmeden, torso'muzla saga dogru saglam bir lead verirsek partnerimizin serbest olan sag ayaginin bizim sag ayagimiza dolandigini gorceksiniz. O dolanan ayak geri gelirken biz hizli davranip kadinin etrafinda bir adim daha aliyoruz sag ayagimizla. Gene kadinin sabit ayaginin yanina (dikkat edin geri adim almak yok - hep forward), nasi olur daha diger ayagi cekmeden derseniz, etrafindan dolaniyorsunuz kadinin, derim. gene saga bir lead, gene bir gancho, hem de kadinin ayni bacagiyla.
Daha bitmedi... Arkadaki sol ayagimizi ilerdeki sag ayagimizin arkasinda cross yapip, ayak degistirip sag ayagimizla biz bir gancho ativeriyoruz (bu stepler cok hizli olmali yoksa tekmelersiniz). Bitirirken de bolesine bi hareketi bos bitirmezsiniz herhalde, yerinde bir boleo yakisir cikmadan once.

7) Son olarak gancholari side stepden yaparken dikkat edilcek bi husus ise kadinin yanimiza degil neredeyse hafiften ustumuze dogru adim almasi. Yoksa haraket zorlulasiyor ve kadin bacaginin dolamak icin gerekli olan donus momentini - gerginligi diyelim - torsosundan alamiyor. Bu son yazdigim kural giros'dan yapilan tum gancholarda gerekli. Nasil olcak demeyin, oyle lead edeceksiniz, torsonuzu daha cok cevireceksiniz.

Hadi kolay gelsin.

Ganchos

Daha once yazacagimi soyledigim Gancho yazisinin kismeti buguneymis. Ilk dusundugum halinden cok cok daha iyi olacagina eminim yazinin cunku Fernanda & Guillermo cifti bu haftasonu Santa Barbara'dalardi. Bir dizi (toplamda 7-8 saat suren) workshoplar verdiler. Ana temasi turns, ganchos & boleos idi. Ikisi de inanilmaz eglenceli inanilmaz sicak, muthis insanlar. 12-13 yaslarindan itibaren tango yapmaktalar (ki bu bile video kameranin fps'lerinin Guillermo'nun kicklerini neden yakalayamadigi aciklamaya yeter de artar). Galiba dunyanin en iyi ciftlerin biri derseniz kimsenin bir itirazi olmaz onlar icin.
Gelelim ana konumuz olan gancho'nun mekanigine. Simdiye kadar hep gancholarin kadinin yan adiminin kesilmesiyle olustugunu dusunurdum ki kismen dogru. Ancak gordum ki cok cok daha degisik sekillerde gancholar elde etmek mumkun. Onkosullarimiz (ki cogu tango'nun ozunde olan onkosullar) sunlar:
1) Ust vucut ile alt vucudun tamamen birbirinden bagimsizligini saglamak. Disassociation diyorlar burda buna :p
2) Agirligimiz her zaman bir bacagimizin uzerinde, asla paylastirmak yok.
3) Gancho yaparken kadinlarin asla ve asla ayaklarini kendi kendilerine erkenden yerden kaldirmamasi lazim. Erkegin dizinin arkasina takilana kadar bacaginiz yerde, kesinlikle kaldirmak yok. Ne zaman ki engele takildiniz, let go... and come back...
4) Donuslerimiz icin itici guc her zaman torso'muz, yani once ust vucudumuzun donmesi, alt vucudumuzun sabit kalmasi ve boylece dolanan bir lastik misali bir gerginligin olusmasi, daha sonra alt vucudumuzu serbest biraktigimizde lastigin serbest birakilmasi gibi bir donus etkisi elde etmemiz. Bu ozellige aslinda Boleo'larda daha cok ihtiyacimiz var ama Gancho'da da cok onemli.

Simdi adim adim degisik gancho'lar anlatacam aklimda kaldigi kadariyla.
1 - En basitinden baslayalim. Back-ocho'dan (ya da artik nerden yaparsaniz) sonra kadinin ayagini sandwich'e aldiniz... Sandwich'den cikarken adimini aldiktan sonra kadini durdurup onde olan ayaginiz ne taraftaysa (genelde sol ayagimizdir o) o tarafa dogru ust vucudunuzla lead vererek gancho'yu yaptirabilirsiniz.
2 - Bu ikincisi baya zorlu bir gancho. Kadin etrafinizda giro yaparken back adimini size dogru (tam yaniniza, onunuze degil) almasini saglamalisiniz. Burada kontak baya yakin olmak zorunda (yani yapismalisiniz), ayrica o adimi size dogru almasinin puf noktasi omuzlarinizdan geciyor. Diyelim ki kadin arka adimini solunuza alacak, sol omzunuzu normalde giro yaptirirken dondurdugunuzden cok daha fazla dondurmeniz lazim o lead'i vermek icin. Partneriniz back adimi aldiktan sonra sol ayaginizi onun arkaya koydugu ayaginin onune koyunuz, dikkat edin sol ayaginizda sifir (rakamla 0) agirlik olmasi gerekiyor. Burda torsonuzla sola lead verin, ama ileri geri gitmeden, sadece donerek ve biraz da tirbuson misali dizlerinizi kirip hafifce asagi inerek yapmaniz lazim. Buyrunuz en zor gancholardan birini yaptiniz. Sagdan da aynisini (daha da kolayca - yapinca goreceksiniz) yapabilirsiniz.
3 - Simdi de gene giro'dan kadina kendimize dogru adim attiracagiz, ancak bu sefer size dogru attigi adim yan adimi olacak. Diyelim ki saga donuyoruz, partnerimizin sol yan adiminin tam bizim sag ayagimiz yanina gelmesi gerekiyor. Gene ayni sekilde bunu omuzlarimizla yani ust vucudumuzla sagliyoruz. Kadinin sol ayakla yan adim aldigini farzedersek o sol ayagin hemen yanina (ice dogru) sag ayagimizla daliyoruz efendim. Bu sefer agirligimizi ileri attigimiz sag ayagimiza vermemizde bir sakinca yok (hatta oyle yapmamiz lazim). Dikkat edin cok dalmamiz gerekmiyor eger partnerimize yan adimi dogru aldirdiysak, hemen yanimizda olmasi lazim zaten. Saga dogru donerek, ileri gitmeden torso'muzla saglam bir lead verirsek partnerimizin serbest olan sag ayaginin bizim sag ayagimiza dolandigini gorceksiniz. Buyrunuz bu da baska killi bir gancho. Soldan da rahatca yapabilirsiniz. Yeter ki kadin arkaya duscek gibi egmesin ust vucudunu (ki boyle bi durumda ikinizde de olabilir hata - siz gancho lead ederken ileri gitmis olabilirsiniz ust vucudunuzla ya da partneriniz kendiliginden geriye yaslanmis olabilir, bazi kadinlarda boyle kotu bir aliskanlik var, posture problemi)

Evet bu yazi biraz sonsuza gidecek gibi, yapmam gereken baska isler yuzunden biraz erteliyorum kalanlari ama en az 4-5 tane farkli gancho ve gancho kombinasyonu var aklimda olan ve daha yazmadigim. Stay tuned...

Bir garip tango yazisi

bu yazının ne içeriğinden ne de kapsamından tam olarak emin değilim şu an. yazdıkça şekillenecek umarım. ilk amacım bazı hareketlerin püf noktalarını unutmamak ancak daha sonra figürlerle zenginleştirip belki üçüncü parti okuyuculara bir kaynak haline getirebilirim kimbilir.



vals cruzada

1) salida'dan başlıyoruz. beşinci adımda sağ ayakla arkada büyükçene bir cross yapıyoruz ve gene sağ ayağımızla geriye (yana değil) çekilerek kadına yol açıyoruz. bu sırada sol ayağımızı kadının gideceği yere uzatırsak hoş görünmekte. o uzattığımız sol ayakta kesinlikle ağırlık yok çünkü zaten 1 sn sonra geri çekeceğiniz. daha sonra rock adımımız ile 180 derece yön değiştirip başladığımız yere donduk. aferim...

2) ama başladığım yer salida'nin 3. adımı, ne tesadüf... bu sefer sol ayağımızı arkada cross yaparak ve gövdemizi sola çevirerek aynı yön değiştemeyi istediğimiz kadar yapabiliriz. buna da aferim...

3) ama daha hoş görünen dönüşler de mümkün efendim... az önce yaptığımız dönüşün aynısıyla başlıyoruz fakat bu kez sol ayağımızı yerinde (arkada- sağ ayağımız önde sol ayağımız daha adımı almamış- salida adım 3) bırakıyoruz. kadın etrafımızda giros'ya başlıyor side, back ve kadın side alırken biz o arkada cross yapmadığımız için yerinde duran ve aslında kadının yolunu kapamakta olan sol ayağımızı ordan alıyoruz ve sağ ayağımızın önünde cross yapıyoruz. hemen arkasından kadın forward adımını alırken beraber pivot alıyoruz 180 derece ve tekrar line of dance'e vardık. aferim aferim.

4) salida dört, bes... partnerimiz cross durumunda. çıkıp hareketi bitirebiliriz ama gideceğimiz yön kapalı olabilir (ki pek mümkün) öyleyse bu sefer birinci maddede yaptığımız gibi geriye doğru adım alıp partnerimize yer açıyoruz yanımıza gelebilmesi için. tek fark bu kez sağ ayak değil sol ayakla geri geliyoruz çünkü arkada cross yapmadık. ve çekilişimiz bu kez tam olarak arkaya değil biraz yana doğru ki partnerimize geçecek yol kalsın. partnerimizi önümüzden geçerken biz de bu kez sağ ayağımızı kaldığı yerden alıp sol ayağımızını önünde cross yapıyoruz. gövdemizin üst kısmıyla sola dönmeye başlıyoruz ve bu durumda kadının ilk adımı side (open). bu side adıma az önce cross yaptığımız sağ ayağımızla giriyoruz (Entrada). kadın şimdi back adımını alırken biz sol adımızı kadının içine ya da dışına alabiliriz. içine alırsak cross'a varacağınız, yani bir nevi başa döneceğiz.

5) evet diğelim ki az önceki stepten kadının dışına doğru adım alarak çıktık. çok ilginç şeyler olabilir burada... sol ayağımızın üzerinde sıkı ve keskin bir adımdan sonra side step alırsak partnerimizin tekrar back adımda olduğunu farkedeceksinizdir. öyleyse bunu sürekli devam ettirerek hoş görünümlü ve sürekli dönen bir back ocho elde ederiz. allah bağışlasın :)



efendim biz bu vals cruzado yazısında çok önemli bi şeyi atladık. o da adımların hangi müzik vurusuna göre alınacağıdir. syncopationlar mevcuttur. mesela salidamızın dördüncü ve beşinci adımları daha hızlı olabilir. yanı 1..1..1.31.. ya da 1..1..1..12.



ya da yukarıda birinci maddede anlattığımız rock adımı 12 ya da 1.3 şeklinde alabiliriz. salidayla birleştirirsek bu rock adımı bakalım neler olacak:

1..1..1.31..1.31.. ya da 1..1..1..12.1.31..

bu son yazdığım özellikle zor bir syncopationdir. çünkü dönüş sırasında size ve partnerinize nefes alacak vakit bırakmaz. adımlar quick quick modda alınmak zorunda olduğundan bunu partnerinize önceden bildirmeniz iyi olur. tabi ki tangoda partnerinizin kulağına fısıldamak olmadığından en iyisi sol ayağınızla geriye adım alırken üst vücudunuzla hızlanmak üzere oldunuzu belli etmektir ki yanlışlıkla rock stepte 12 moduna düşmeyin çünkü kolaylıkla basınıza gelebilir. gerçi çok da bi zararı yok sonuçta basınıza söyle bişi gelcek: 1..1..1..12.1..12.



başka bir syncopation imkanı ise back ocholarda. yukarda anlatılmadı bu hareket madem burada bahsedelim. back ochonuzu hep strong beat'e göre adım alarak yapıyorsunuz diyelim (zaten başka türlüsü çok zor) yanı 1..1..1..1.. sağdan ya da soldan kadının serbest ayağına dokunarak sandwich'e gireceksiniz. ama sandwich'i ve sonraki adımları hızlı almak istiyoruz. diyelim sağ ayağınız ile dokundunuz kadının serbest sol ayağına öyleyse sağ ayağınız çabucak toplayıp getirerek sandwich'i tamamlıyoruz. durumumuz söyle 1..1..1..1..12

şimdi geriye adım alacağız sağ ayağımızla. o ayağı kesinlikle line of dance'e doğru almak durumundayız unutmayınız. tekrar bir sandwich, sonra bir daha. başınız mı dondu. öbür taraftan devam edin. bakınız ne kadar da zevkli. sonunda elimizdeki durum söyle:

1..1..1..1..12.12.12.12.12.12. burada sadece strong beat'i vurmalar (1..1..) ocholari, 12 syncopationlari ise sandwich'e girisi ve cikisi gostermektedir.



sonrası başka zamana inşallah. ganchoları anlatmaktır amacımız bir sonraki sefere... bu yazıda özellikle temel tango kurallarından üst vücudunun alt vücuttan bağımsızlığından, daima partnerinizi face etmeniz gerektiğinden, ayağınızı yerden kaldırmamanız gerektiğinden bahsetmedim. bunlari bildiğimizi varsayıyorum default seçenekte.