San Francisco Bay Area 2011

Bir koca sene geldi gidiyor. Pek ders almadım bu sene ama özellikle yılın ilk yarısında haftada 10 saate varan milonga bağımlılığım vardı. Ekim ayında Santiago ve Amy'den 4-5 grup dersi aldım. Santiago'nun aynada kendi muhteşemliğini seyretmediği ve dersi beraber aldığım kendisi gibi Arjantinli olan Virginia'nın güzelliğine övgüler düzmediği zamanlarda ders baya faydalıydı. Özellikle temeller açısından.

Öncelikle Santiago'nun 'diagonal' ismini verdiği konseptten bahsedelim. Etkiye tepki aslında bu. Lead ederken aşırı derecede torsonuzu kullanmanıza gerek olmadığını gösteriyor bir nevi. Zemine belirli bir açı ile baskı uygularsak, zemin de tepkisini gösterecektir aksi yönde. İşte bu tepkinin partnerimiz tarafından algılanabiliyor olması sayesinde bu 'diagonal' yardımıyla lead edebiliyor. Deneyin, seveceksiniz.

Sonra yürüyüş stilleri var. Klasik adım alma gene torso ile ayakların senkronize ilerlemesinden ibaret. Özel bir çaba göstermiyorsanız muhtemelen bu şekilde yürüyorsunuz. İkincisi ise kendiniz ileri gitmeden partnerinizin neredeyse adım almasını sağlamak. İlkine göre burada lead torsodan değil, diagonal'dan geliyor. Daha çok open embrace'de kullanışlı. Gel gelelim en ilginç bulduğum stile: pivot of hips. Fuleli yürüme diyorum ben buna, kedi gibi. Sağ adım alıyorsanız mesela, kalça kemiğinizin sağ kısmı abartılı bir şekilde ileri gidiyor (kaşıklarınızdan daha ileriye).

Adım alırken close embrace'de bazen leaderlar olarak kasık bölgemizi ileri itmekten çekiniriz, cinsel temas sanılır diye belki. Belki de gerçekten ereksiyon olmaktan korkuyoruzdur bilmiyorum. Ama bu aslında yanlış çünkü hem popomuzun dışarı çıkmasını sağlıyor (kötü bir görüntü) hem de leadimizin gücünü azaltıyor. İşin doğrusu ileri adım alırken sanki birisi kalçalarımızla belimizin birleştiği noktadan itiyormuşcasına ilerlememiz en iyisi.

Bazen giro (ya da bazı mekanlardaki adıyla moulinette) ya da ocho sırasında aşırı dönebiliyoruz, yani 90 derece dönceksek 105 oluveriyor bu, kendimizi durduramıyoruz. Sebep ise yaklaşık iki sene önce yazdığım makalede de söylediğim bir şey: kazık gibi dönüyoruz. Aslında dizler kırık ve tirbüşon gibi dönmemiz lazım. BMW'lerin viraj alırken dönmesine dikkat ettiyseniz süspansiyon direk arabayı yere yaklaştırır. Siz de öyle yapın, kontrolünüzün arttığını göreceksiniz. Dönüşler yaparken (por ejamplo, giros con entradas) pivot ayağımızın parmaklarının yeri mengene gibi kavraması ve zemini ittirmesi dönüşümüzü fazlasıyla kolaylaştırıcak. Sadece torso'ya güvenirseniz o dönüş dengesiz ve kuvvetsiz olur.

Follower etrafımızda dönerken ayaklarımızı nasıl elegant tutabiliriz, bir örnek verelim. Diyelim bacaklar omuz kadar açık duruyoruz ve solumuza doğru bir giro lead etmeye başladık. Öyle pit pit pit azar azar döneceğimize torsomuzla kadını gidebildiği yere kadar takip ediyoruz sonrasında iki ayağımız da yerde kalmasına rağmen diz kapaklarımızın baktığı yönü 180 derece değiştiriyoruz bir anda. Sağ bacağımız sol bacağımızın arkasında cross oldu. Bu sırada torsomuzla takipi devam ettiriyoruz gidebildiği yere kadar ve artık dönemediğimiz noktada sol ayağımızı bir lapış ile sağ ayağımızın arkasında manuel olarak cross edip sonra da sağ ayağımızla yana hafif bir adım alıyoruz. Ne oldu? Başa döktük ve güzel göründü. Tebrikler, kolay gelsin.

Yemişim Arjantin'i

Aynen yemişim çünkü dün dans etmekten çok hoşlandığım "the Alman" Kristin ile şu çiftin advanced dersine gittik. Sanırsam fiyat performans olarak gördüğüm en sağlam advanced dersti, müptalası olcağıma eminim. San Francisco'da oluyor bu ders ortamı, o yüzden yemişim Arjantin'i. Zira dans fabrikası La Viruta'da, "Türkiye'ye hayır" posteri altında aldığım aşırı kalabalık derslere bin basar. Bir kere Mariana dünya'da görüp görebileceğim en yumuşak follower. Anlatılmaz yaşanır demek istiyorum. Kendisiyle iki hafta kadar önce bir tango dansetmiştim milonga'nin sonunda, izleyenlerden aldığım yorum "seni hiç bu kadar iyi dansederken görmemiştim" şeklindeydi. Dolayısıyla böbürlenmek yerine bu başarıyı lead ettiğim (doğrusu Marcar aslında) her hareketi anında sıfır hatayla yapan Mariana'ya borçluyum.

Mesela çok temiz bir interrupted ocho cortado ile başlayalım. Hareketin tüm esprisi follower'in ağırlık değiştirmesine izin vermemek. Yani paralel sistemde line of dance içinden sağ ayağımızla adım alır gibi yapıp tüm ağırlığımızı transfer etmeden geri çekilip o sağ ayağımızla bu kez sol ayağımızın 45 derece kadar arkasına doğru adım alır gibi yapıyoruz (bu sırada follower'in adımı forward cross şeklinde). Artık ağırlığımızı sağ bacağımıza verebiliriz ocho cortado'yu lead etmeye başlarken. Follower'in ayak değiştirmesine izin vermeden ise kendimize doğru çekiyoruz cross yaptığı ayakla (yanı sağ ayağıyla). Bu hareketten:

1-Partnerimizle beraber çıkabiliriz, geriye doğru bir adım alırsak.
2-Kendi open stepimize (yanı sabit duran sağ ayağımıza) bir forward sacada lead ederek (kadının erkeğe yaptığı) çıkabiliriz.
3-Beraber sağa bir pivot alıp (zaten giro'nun doğal gidiceği yön orası) follower'in kendini toplamasına izin vermeden (implıcıt impulse) colgada'ya başlayabiliriz.

Benim favorim üçüncüsü. Araya sıkıştırdığım için ayrıca colgada'dan bahsetmeyeceğim. Onun yerine colgada'nin bitirişinden bahsetmek istiyorum çünkü bence çok önemli. Bu colgada daha önce de linkini verdiğim (Fabian'in) chest-to-chest şekilde follower'in daha yüksek momentum yakalamak için serbest ayağını arkaya doğru uzatmasıyla yapılıyor. Hareketten çıkış önemli bu yüzden. İleri adım alırsak (ki ben yıllardır öyle yapardım) biraz düşer gibi bitiyor hareket, çok nezih değil. Onun yerine follower'i kendimize çekip sabit ayağına doğru arkadan cross lead edersek en güzeli bence. Bunu daha önceleri volgadalarda yapıyordum, çembersel bir la marca gerektiriyordu o arkadan cross'un sağlayabilmek için. Burda isimiz daha kolay. (Arkadan cross ne demek? Aşağıdaki video'nun 0:58'inci saniyesine bakınız)



Bir de giro sırasında follower'a kendimize doğru bir back sacada lead ettirmek var ki tehlikeli bir çekiciliği var. Giros con entradas ile başlıyoruz, partnerimiz sağımıza doğru bir ileri adım alırken biz de sağ ayağımızla geride kalan ayağına sacada (ya da entrada ne derseniz) yapıyoruz, sonra sol ayağımızla open adımına bir side sacada yapıyoruz. Buraya kadar işler bilindik ve dikkat ederseniz beraber yapıyoruz dönüşü: İkimiz de sabit değiliz. Şimdi follower'in geri adımını üzerimize doğru lead ediyoruz ve kendimiz de sağ ayağımızla ileri bir adım alıyoruz. Geride kalan ayağımız yerinden kalkarken follower bu boşluğu back step aldığı ayağıyla ve vücuduyla doldurucak. Alın size mis gibi bir hareket. Kolay olması için tavsiyem o son ileri adımız partnerinizin etrafından değil bir giro çemberinin dışına doğru almanız ki partnerinize adım atcak alan kalsın.

Asıl bitirmek istediğim nokta tüm bu adımları sistem değiştirerek (cross <-> parallel) yapmayı denemeniz. Güzel bir egzersiz.
Kolay gelsin.

Dar alanda kisa adimlar

Buenos Aires milongalarinda dans etmek, hele ki sabirsiz bir adamsaniz, cok zor is. Bir kere mekan 12-3 arasi doymus cozelti kivaminda. Birkac adimlik yer bulunabilen 11-12 arasi ve 3-5 arasi zamanlarda ise aslinda is daha bile zor. Cunku bu kez insanlar daha deli dolu dansetmeye basliyor alani bos bulup ve ayaginizin ustune topukla basilma olasiligi hic azalmiyor, aksine yiyeceginiz tekmenin siddeti artiyor sadece.

Boyle ortamlarda kucuk dansetmek onemli. Cok temiz bir iki hareket yazicam. Partnerinizi tam karsiniza alin, sag ayaginizla normal bir adim alin ileri dogru ama adimi tamamlamadan (yani daha %100 agirlik transferini yapmadan), sol diziniz sag dizinizin arkasina gelcek cekilde alt bedeninizle pistin disina dogru pivot alin 145 derece kadar. Onemli nokta henuz ust bedeninizin seklini ve agirlik merkezinizi degistirmemis olmaniz. Bircok back stepte oldugu gibi agirligimizi adimdan *sonra* degistirecegiz.

Sonra sag ayakla bir back step, 45 derece kadar egimle (ki 180 dereceyi tamamlayalim) ve sol bacagimizi da geri cekerek bir nevi *klasik hatun crossu* yapip ayak degistirerek bitiriyoruz hareketi. Ikinci bir kez daha hareketi yaptigimizda basladigimiz yere ve pistin dogru yonune donmus olacagiz.

Kolay gelsin; yarin biraz milonga yazacagim.

Drop that shoulder

Başlık bu kez diyor ki, düşür o omzu.
Bir şekilde tango tutuşumda sağ omzumun fazla gergin olduğunu keşfetti Carlos Rivarola. Kendisiyle dansetmeniz lazım, dev bir üst bedene sahip kendisi (kesinlikle 1 gram fazla yağ olmamasına rağmen). Hem leader hem de follower olarak çok başarılı, inanılmaz bir tekniği var.

Siz de farketmişsinizdir, bir çok maestro çok rahat duruşlara sahipler. Dik, elegant duruyorlar ama kesinlikle kasılı ya da gergin değiller. Bu omuzları düşürme mevzusu biraz vakit alıcak çünkü uzun yılların kötü alışkanlıkları var.

Onun dışında son 3-4 gündür Buenos Aires'deyim, yazacak çok şey var ama vaktimi yazmakla geçirmek istemiyorum. Pablo ve Dana'nin dersi hakkında, Carlos'un dersi hakkında (omuzları düşürme mevzusu hariçinde), milongalar hakkında (acayip kalabalıkta nasıl dansedilir konusunda) ve genel olarak şehir hakkında ayrı ayrı yazacağım.

Relax your knees and step down

Başlık diyor ki, dizlerinizi rahat bırakın; korkuluk değilsiniz. Çok eski bir tango öğütü bu, unutması kolay ustalaşması zaman alan.
Erkekler bilir, başlangıç seviyesindeki bir çok kadın neredeyse sekerek danseder çünkü her adım aldıktan sonra bir doğrulur, vücutlarını dikleştirirler. Kadınların %80'i zaman geçtikçe dizlerini gevşetmeyi öğrenir. Erkeklerin ise bu hataya devam etmeleri daha yaygındır çünkü çoğu zaman hareketin statik objesi konumundayız (mesela girolarda).

Değişmeyen gerçek ise leaderların da bu öğüte feci şekilde uyması gerektiği.
Geçen gün Michelle sağolsun uyardı beni gene; "her şey iyi hoş ama dizlerini rahatlat şu giro'ları lead ederken" dedi. Sonra Murat hemen hemen aynı kapıya çıkan bir ders verdi yarım saat boyunca: Yere sağlam basın. Bale yapmıyorsunuz. Yerden aldığınız kuvvet bir sürü harekette çok önemli ve bu başta da dediğim gibi iki şeyle sağlanıyor:
1- Dizlerinizi gergin tutmamak; yani hafifçe kırmak
2- Yere sağlam, mümkünse ezercesine basmak çoğu zaman.

Tabi istisnalar var, yürürken dikey hizanızın sabit kalması için ileri adım aldığınızda daha dik, ayaklarınızın birbirine dokunduğu zamanlarda ise daha kırık olmalı dizleriniz.

Adeta uzmanından geliyor bu konuda bir video:

Otras cosas

Öncelikle boleo olayı. Biz hep boleoları torsomuzla yönlendirmeye alıştık eskiden beri. Tabi bu tango'nun önemli kavgalarından birine geliyor: her hareketi lead etmeli misin yoksa kadın kendiliğinden gyro ya da cross yapmalı mi. bence gereksiz bir tartışma zira ikisi çok uç noktaları temsil ediyorlar. tabi ki cross'da hafif bir lead var adımınızın ve torsonuzun yönüyle verilen ama gyro sırasında partnerinizin her adımını tam olarak lead etmeye kalkarsanız ezilip büzülürsünüz doğal olarak.

Boleo da öyle. Lastik gibi uzayamadığımız için göğsümüzle lead ettiğimizde boleoları, ya biraz yamulmuş dal gibi görüneceğiz ya da hareketin olduğu yönün tersine adım alacağız. Bence bu tamamen uygun, itirazım olamaz. Bakınız homer nasıl da lead ediyor bu şekilde boleolarını:

Bu tür bir boleo lead'i genelde sürekli open embrace (tabi bu kavram da kabız bir kavram ama şimdilik kullanalım) dansedenler arasında yaygın. leader'in hareketsiz kalması pek mümkün değil burada. güzel görünüyor ama genelde yaş ilerledikçe bu şekilde dansetmek gereksiz enerji kaybı gibi geliyor bana. olabildiğince close embrace (ama doğru bir embrace) dansetmenin kadınlar arasında da fazlasıyla popüler olduğunu söyleyebiliriz. peki nasıl yapacağız boleo'ları sabit durarak.

çok basit: ağırlık aktarımı. bunun kendini kasmayan follower'larda inanılmaz kuvvetli boleo'lar yaratabileceğini hissedince çok şaşıracaksınız. ilk yapmanız gereken egzersiz doğru embrace ve embrace'den bir nevi avatar filmindeki gibi bağlantı sağlamak. öyle ki follower sizin sağ eliniz ile yaptığınız bağlantıdan rahatça ağırlığınızın hangi bacakta olduğunu anlayabilmeli. bu tabi sabır ve dikkat gerektiriyor, ancak bir kere başardıktan sonra minimal torso hareketiyle olduğunuz yerde devasa boleo'lar yönlendirebileceksiniz. burada alp abimiz biraz göstermiş:

(2)
Iikinci davamız colgada bağlantılı.
şimdi fabian'in burda yaptığı colgada'lara bakalım:

bu ikisinde de impulse vermek dışında bir zorluk yok harekete başlarken. tabi ki colgada hareket olacak çok zor, güçlü kollar ve dönme momentumunu almak için muz şeklinde bir duruş gerektiren bir hareket. benim burda bahsetmek istediğim konu ise o değil, harekete nasıl güzelce başlanabileceği.
video'daki ilk colgada'ya, benim deyimimle linear olanına, gyro'dan follower yan adım alır almaz başlayabilirsiniz. fazlasıyla güçlü bir dönüş kuvveti yaratabilen bu colgada'nin kusuru ortalığın baya boş olmasını ya da yakınlarda bir ambulans olmasını gerektirmesi. yani boş milongalar hariç sosyal ortamlarda kullanılması zor.

videodaki ikinci colgada, follower'in serbest bacağını destek bacağına dolaması ve partnerlerin birbirlerine belirli bir açıyla bakıyor olması bakımından daha verimli kullanıyor alani. buna başlamak da zor değil, bir forward boleo'dan sonra kadına vereceğiniz hafif bir impulse ile muz şeklini aldırmanız isten bile değil zaten. zira sağ kolunuz embrace dolayısıyla çok avantajlı durumda.
peki diyelim ki bu ikinci döndürülmüş colgada'yi öteki taraftan yapmak istiyorsunuz. fabian bu video'da göstermemiş onu ama bize derste ısrarla yaptırmaya çalışmıştı aynı forward boleo'dan girerek. danseden çift haberdarsa oluyor pek ala, ama bilmiyen bir follower'a bunu yaptırmak biraz zor çünkü bu kez sağ kolumuzun embrace'den sağladığı avantaj yok ve çok güvensiz geliyor bir kadın için arkaya boşluğa doğru ağırlığını vermek.
çözüm? benim kendimce bulduğum en kolay başlangıç sol ayakla kadının gyrosunun arka adımına yaptığımız back sacada.

videodaki halı pek zor görünebilir hareketin ama enrosque'yi yapmak zorunda değilsiniz. bulunduğunuz yerde belden aşağınız bile sağlam bir pivot alıp da statik gyro'dan da yapabilirsiniz hareketi. önemli olan bu saçada'nin follower'a o colgada'nin başında ihtiyacımız olan duruşu kendiliğinden yaptırtması. videodaki gibi follower'in kıstırılmış sag bacağının bir boleo ile açılmasını beklemektense hemen yakınlaşıp off-axis (muz) duruşa kendimiz de gelerek sol taraftan döndürülmüş colgada yapmaya hazır hale gelebiliriz. kolay gelsin.

Temel cadena

Cadena ispanyolca'da zincir demek. Esasen tango'da donusleri (cambio de frente) birbirlerine baglayarak olusturulmus (son yillarda ozellikle) bir cok cadena mevcut. Bugun practica'da uzerine ugrastigim cadena en eskilerinden biri (sanirsam en azindan 1940lardan beri yapiliyor) ve dans pistinde cok iyi sonuclar dogurabilen adamin basini dondurucu bir ritmi var. Hem ortalamadan hizli tangolarda hem de her turlu valste uygundur.

Hareket partnerinizin back ochosunu dans pistinin yonune (line of dance) kesmekle basliyor. Bir nevi zoraki forward boleo yaptiriyoruz sol bacagimiz ile kadinin sag bacagini iterek. Buradan sol ayagimizla yeteri kadar ileri adim almakta fayda var cunku bir sonraki adiminiz 180 derece pivot sonrasi bir back step olacak ve onun gene dansin akis yonunde olmasi icap ediyor. Burada arkadaslar adim adim bir kac fotograf ile gostermisler aslinda: http://www.dancetutor.com/t3st5934.htm

Sonrasi ise bizim back ocho'ya baslar gibi yapmamiz ve bu esnada partnerimizi kendimize dogru cekmemiz. Bizim ona az once yaptigimiz zorlama boleo'yu bu kez o bize yapacak ama dikkat edin lead eden gene biziz. Bir puf nokta partnerinizle baglantili kalmaniz, gobek/gogus bolgesi ne kadar yakin kalirsa o kadar kolay olacaktir.

Son olarak olayi hareket halinde gormek icin suradan bakiniz 0:50-1:10 arasi: